باسمه تعالی
اهمیت غذا برای زندگی و سلامت افراد هر کشور و نقش آن در تضمین استقلال و امنیت کشور ایجاب می¬کند برنامه¬ریزی و سیاستگزاری جامعی در خصوص تامین غذا، حفظ سلامت و کیفیت غذا و تنظیم الگوی مناسب و انطباق آن با ظرفیتهای تولید و عرضه در هر کشور صورت گیرد.
حصول به سطح مناسبی از سلامت و امنیت غذا و تغذیه یکی از مقاصد جدی در سیاستگزاریهای ملی و بینالمللی شناخته میشود. به نحوی که اهمیت امنیت غذایی و کاهش گرسنگی فراتر از حد مرزهای یک کشور بوده و ابعاد منطقهای و بینالمللی آن نیز برای کشورها حائز اهمیت است.
کشور جمهوری اسلامی ایران نیز با امعان نظر به اهمیت امنیت غذایی و ارتباط آن با امنیت ملی و استقلال و اقتدار کشور با رویکرد توسعه زیرساخت¬ها و تامین نهاده¬های تولید جهت پایداری تولید و اشتغال و خودکفایی در محصولات اساسی که در قالب برنامه¬های مختلف همچون برنامه اقتصاد مقاومتی پیش¬بینی شده، تـلاش کرده است با اجـرای راهبرد ارتقای بهرهوری عوامل و منابـع تولید به ویژه آب، در راستای تامین امنیت غذایی جامعه با تکیه بر منابع تولید داخل اقدام نماید.
شایان ذکر است تغییرات اقلیمی و خشکسالی¬های سالیان گذشته در بسیاری از کشورهای دنیا، منجمله ایران، محدودیت منابع آب برای تولید کشاورزی را بیشتر نموده و مسلما بدون تلاش¬های در راستای ارتقا بهره¬وری آب، نیل به اهداف امنیت غذایی کشور امکانپذیر نمی¬باشد.
با رویکرد فوق برخی از دستاوردهای دولت جمهوری اسلامی ایران در تامین امنیت غذایی کشور در سالیان اخیر عبارتند از:
ارزش مواد غذایی تولید داخلی معادل ۹۰ درصد ارزش مصرف مواد غذایی مورد مصرف در کشور است. به نحویکه در خصوص تولید محصول راهبردی گندم، کشور به خودکفایی کامل رسیده است.
متوسط رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی طی چهار سال گذشته حدود ۵ درصد و مستمر بوده است.
۱۹ درصد اشتغال کشور از طریق تولید مواد خام در بخش کشاورزی ایجاد می¬شود.
سهم بخش کشاورزی از ارزش افزوده کسب و کار کشور بالغ بر ۵/۳۲ درصد برآورد شده است.سهم بخش کشاورزی از کل ارزش صادرات غیرنفتی کشور بالغ بر یک پنجم آن است.
حاصل سیاست¬های به کار گرفته شده در تولید محصولات کشاورزی در کنار سایر سیاست¬های دولت جمهوری اسلامی ایران، علاوه بر موفقیت های مذکور، بهبود شاخص¬های امنیت غذایی در کشور بوده است.
سازمان¬های بین¬المللی در جهت تلاش برای از بین بردن گرسنگی اقدام به تهیه و انتشار شاخص¬های مختلف در خصوص وضعیت امنیت غذایی و گرسنگی می¬نمایند. از جمله این شاخص¬ها، شاخص جهانی گرسنگی (Global Hunger Index) است. هدف از تولید و انتشار شاخص جهانی گرسنگی این است که با ایجاد آگاهی و درک تفاوتهای کشوری و منطقهای گرسنگی، باعث اقداماتی در جهت کاهش گرسنگی شود؛ چرا که گرسنگی سلامت افراد جامعه را به مخاطره میاندازد و خود یکی از موانع توسعه محسوب میشود.
بر اساس محاسبات انجام شده در خصوص شاخص جهانی گرسنگی، ایران در زمره موفقترین کشورهایی است که توانسته است با گرسنگی مبـارزه نماید و در این زمینه به پیشرفت¬های قابل ملاحظهای رسـیده اسـت.
کشور ایران در رتبهبندی اخیر شاخص جهانی گرسنگی در جایگاه سیام جهان قرار گرفته است. شاخص جهانی گرسنگی برای ایران در سال ۱۹۹۲ برابر با ۱۷٫۵، در سال ۲۰۰۰ برابر با ۱۳٫۶، در سال ۲۰۰۸ برابر با ۸٫۷ و در سال ۲۰۱۷ برابر با ۷٫۶ بوده است که روندی کاهشی را نشان میدهد.
گزارش شاخص جهانی گرسنگی نشان میدهد:
درصد کموزنی کودکان زیر ۵ سال از
۹٫۷ در سال ۱۹۹۰ به ۳٫۷ رسیده که کاهش چشمگیری را نشان میدهد.
درصد شیوع کوتاهقدی در کودکان کمتر از ۵ سال از ۲۳٫۵ در سال ۱۹۹۰ به ۷٫۲ در سال ۲۰۱۶ رسیده که کاهش بسیار چشمگیری را نشان میدهد.
درصد کودکانی که قبل از ۵ سال میمیرند از ۵٫۲ در سال ۱۹۹۲ به ۱٫۶ در سال ۲۰۱۵ رسیده است که باز هم روندی کاهشی را نشان میدهد.
در مجموع ایران در زمرۀ موفقترین کشورهایی است که توانسته با گرسنگی مبارزه نماید و در این زمینه به پیشرفتهای قابل ملاحظهای دست یافته است. بر اساس گزارش جهانی گرسنگی در سال ۲۰۱۲ ایران چهارمین کشور موفق در عرصۀ مبارزه با گرسنگی بوده است و کاهش ۶۰ درصدی را در شاخص گرسنگی تجربه نماید.
طی سالهای اخیر سازمان بهداشت جهانی دو بار از ایران به عنوان موفقترین کشور جهان در کاهش نرخ مرگ و میر کودکان تقدیر کرده است. بنا بر آمارهای جهانی، نرخ مرگ و میر کودکان زیر یک سال از ۱۱۱ مورد در هر هزار تولد زنده در سال ۱۳۵۶ به ۱۰ مورد از هر هزار تولد زنده در سال ۱۳۹۶ رسیده که به عبارتی بیش از ۹۰ درصد کاهش یافته است.
در آخر باید گفت علی رغم تمامی پیشرفت¬ها در زمینه تامین امنیت غذایی در جهان، امنیت غذایی یک چالش جهانی رو به رشد است زیرا با روند کنونی بر اساس پیش بینی¬های انجام شده، جمعیت جهان به بیش از ۹ میلیارد نفر در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید. قرن حاضر، قرن بحران غذا در جهان است. گزارشهای سازمان فائو نیز ضمن تایید این موضوع تأکید میکندکه جهان تا نیمه قرن حاضر، باید افزایش ۶۰ درصدی در محصولات غذایی داشته باشد. در غیر این صورت به دلیل کمبود غذا، جهان دچار نزاع، هرج و مرج داخلی و بینالمللی خواهدشد.
این سازمان همچنین طی گزارشی اعلام کرده است که برای تأمین غذای جمعیت ۹ میلیارد نفری جهان در سال ۲۰۵۰، باید دو برابر میزان کنونی تولید کرد و برای رسیدن به این هدف باید موانعی مانند محدودیت زمینهای کشاورزی، کمبود آب، قیمت بالای انرژی، افت سرمایهگذاری در زمینه تحقیقات کشاورزی و افزایش ضایعات غذایی را در نظر داشت.
البته گرسنگی در سراسر جهان وجود دارد، هم در کشورهای پیشرفته اروپایی و هم در کشورهای فقیر آفریقایی، تنها تفاوت در گستردگی مشکل در بین کشورها است. تعداد زیادی از کشورهای جهان به علل مختلف مانند جنگ، وضعیت آب و هوایی یا مسائل سیاسی با مشکلات بسیاری روبرو هستند و باعث شده مردم این کشورها در مواقع بسیاری به سادهترین نیازهای روزمره خود همانند آب و غذا دسترسی نداشته باشند. وجود چنین شرایطی سبب شده تا مسئله غذا به یکی از بزرگترین معضلات سیاسی و اقتصادی جهان کنونی تبدیل شود.
در آخر باید گفت : کاهش گرسنگی در دنیا نیازمند هماهنگی و مساعی تمامی کشورهای جهان است.
دیدگاه بگذارید